Gökkuşağı, güneş ışınlarının, yağmur veya sis bulutları içinden geçerken kırılmaya uğrayarak yansımaları ve yay şeklinde renkli olarak görünmelerine verilen isimdir. Gökkuşağı içinde, sarı, yeşil, kırmızı, turuncu, mavi ve mor renkleri görülür. Gökkuşağı nasıl oluşur? Yağmur damlaları, güneş ışıkları içlerinden geçerken prizma görevi yaparlar. Bunun sonucunda güneş ışıkları, damlaların içinden geçerken bir kırılmaya uğrar. Bu kırılma
Ülkemizde her mevsim, etkili olan rüzgarlar vardır. Örneğin yaz aylarında kuzeyli rüzgarlar etkin olmaktaykeni kış aylarında şiddetli güney rüzgarlarına dikkat etmek gerekir. Ülkemizde kuzey yönlerden, poyraz, yıldız ve karayel rüzgarları eser. Güney yönlerden ise, imbat, keşişleme ve lodos rüzgarları etkilidir. Yaz Mevsimi Rüzgarları Ülkemizde yaz mevsiminde genelikle sert kuzeyli rüzgarlar hakimdir. Karadeniz nispeten olsa da
Havanın içerisinde taşıdığı su buharına nem denir. Havanın taşıyabileceği nem yani su buharı miktarı, sıcaklık ve basınç ile değişir. Sıcaklığın artması, taşınabilecek nem miktarını arttırır. Havadaki nem ölçümünde, 1 m3 hava hacminin içinde kaç gram nem olduğuna bakılır. Yani ölçü birimi gr/m3’dür. Bağıl, mutlak ve spesifik nem miktarları vardır. Mutlak nem nedir? Mutak nem, havanın
Kırağı, havanın içinde bulunan nemin, sıvı forma dönüşemeden hızlı soğuma neticesinde buz formuna geçmesidir. Sıfır derecenin altındaki sıcaklıklarda gerçekleşmesi mümkündür. Kısacası kırağı, yeryüzü üzerindeki yoğunlaşmanın buz kristalleri şeklinde olmasıdır. Kırağı oluşması için havanın, neme doymuş olması gereklidir. Kırağı, bir yağış biçimi değildir. Kırağı nasıl oluşur? Kırağı, nem bakımından yüklü olan hava, toprağın üstündeyken, toprağın hızlı
Çiy, en kolay anlatım ile havada bulunan su buharının, soğuk bir yüzey üzerinde sıvı hale geçmesi ve su damlası olarak görünmesidir. Genelde bulutsuz gecelerde, ısı değişiminde dolayı oluşur. Sabahları bitkilerin ve metal araçların üzerinde görülebilir. Yağmur yağışı olmamasına rağmen ıslaklık oluşturur. Çiy, bir yağış türü değildir. Çiy nasıl oluşur? İçinde bulunduğumuz havanın belirli bir ölçüde
Hortum nedir? Hortum, kümülonimbüs bulutları ile yeryüzü arasında oluşan, silindir şeklinde dönerek dikine yükselen bir rüzgardır. Girdap şeklinde bir yapısı vardır. Hortum, bulut seviyesinde oluşmaya başlar ve güçlendikçe yer yüzüne doğru iner. Bazı hortumlar, yeryüzüne inemeden, bulutların arasında kaybolur. Hortumlar, kuzey yarım kürede saat yönünün tersine doğru dönerler. Hortum, şiddetine ve etki bölgesine göre doğal
Meltem nedir? Deniz kıyısı bölgelerde, gündüzleri denizden karalara, geceleri ise karadan denizlere doğru esen hafif şiddetli rüzgarlardır. Oluşma sebebi, kara ve deniz arasında meydana gelen günlük sıcaklık farkıdır. Sıcaklık farkı, basınç farkını oluşturur ve rüzgara sebep olur. Esme süreleri kısadır ve etki alanları dardır. Tehlikeli olabilecek ve fırtınaya dönüşebilecek bir rüzgar değildir, adı üstündedir. Gün
Oraj nedir? Oraj genellikle, sert rüzgarlar, sağanak yağmur, dolu, şimşek ve yıldırımlardan oluşan hava cephesidir. Hızlı gelişir ve kısa süreli etki gösterir. En fazla iki saat etkisi görülür. Kısa süreli fırtına olrak bilinir ama etkisi çok şiddetli olabilir. Oraj, kümülüs bulutlarının, kümülümbüs (Cumulonimbus) bulutlarına dönüşmesi ile oluşur. Genelde alçak basınç merkezlerinde yani yukarı yönlü hava
Şimşek ve Yıldırım nedir? Bulutların arasındaki farklı elektrik yükleri nedeniyle, birbirleriyle arasında elektrik boşalması olur. Bu elektrik boşalması sırasında kırıklardan oluşan bir ışık parlaması görülür ki buna şimşek denir. Görüntü olarak, ağacın dallarına benzer bir yapıdır. Ani bir parlamadır, flaş patlamasına benzer ve uzun süreli değildir. Şimşek sırasında, elektrik akımı o kadar güçlüdür ki hava
Yer yüzünden buharlaşan su buharları, atmosferin üst seviyelerinde, ani bir soğuk hava bölgesine rastladıklarında, su damlası formuna dönüşemeden donarlar. Genellikle alçak basınç sistemindeki nem yüklü bulutlar, kar yağışına sebep olurlar. Donmaları sonucunda, buz kristali haline dönüşürler. Kar oluşabilmesi için ortamın sıfır derecenin altında olması gerekmektedir. Daha sonrasında donan kar taneleri, yer çekiminin de etkisiyle, aşağıya
Türkiye’de Etkili Basınç Merkezleri Ülkemiz, 36 ile 42 derece arasındaki kuzey enlemleri üzerinde yer aldığı için sabit bir basınç merkezinin etkisinde kalmamaktadır. Sürekli bir alçak basınç veya sürekli bir yüksek basıncın etkisinde olsaydık, ülkemizde dört mevsimi de yaşamanın güzelliğini göremezdik. Mevsimsel değişkenliklere göre, ülkemiz üzerinde değişken basınç sistemleri etkili olmaktadır. Bu sayede tüm mevsimleri görebiliyoruz.
İçinde yaşadığımız atmosferdeki hava çeşitli gazlardan oluşmuştur. Bu gazların ağırlıkları ve basınçları vardır. Atmosferdeki havanın basıncı, sabit basınç merkezleri dışında da değişiklik gösterir. Sıcaklık farkı, yer şekilleri vs. havanın basıncı üzerinde etki yapar. Havanın basıncının yani ağırlığını barometre ile ölçeriz. Normal olarak kabul edilen hava basıncı 45° derece enleminde, deniz seviyesinde ve 15°C sıcaklıkta ölçülmüştür.
Yüksek Basınç Nedir? Yüksek basınç alanı, çevresine göre basıncın yüksek olduğu bölgeler için isimlendirilen bölgedir. Yüksek basınç alanlarında hava alçalır hareketlidir yani aşağı yönlü hareket yapar. Hava yoğunluğu ve ağırlığı fazladır. Hava ve rüzgarlar merkezden dışarıya doğru yönlenirler. Yer çekimi, yüzeye yakın olan yoğun havaya daha çok etki eder. Havanın merkezden dışarıya doğru dönüş hareketi,
Alçak Basınç nedir? Alçak basınç merkezi, etrafına göre düşük basınca sahip olan bölgeler için kullanılan bir terimdir.Alçak basınç alanlarının etkisindeki bölgelerde, rüzgar, atmosferin üst taraflarına doğru yükselici şekilde davranır. Yani hava yer seviyesinden yukarıya doğru yükselir. Bu bölgelerdeki, söz konusu yükselici hava hareketlerine siklon bölgesi adı da verilir. Alçak basınç merkezlerinde yükselici hava olduğu için,
Sis, yer yüzeyine yakın olarak havada asılı kalan su damlacıkları veya küçük buz kristalleridir. Sisi, yer yüzeyinde oluşmuş bir bulut olarak da açıklayabiliriz. Bulut yapısına benzer bir özellik gösterir ve görüş mesafesini olumsuz etkiler. Sisin oluşması için havanın, taşıyabileceği nem kapasitesinin üzerine çıkılması gerekmektedir. İçinde bulunduğumuz hava sıcakılık, rüzgar ve basınç koşullarına göre belli bir
Dolu, bildiğiniz gibi katı şeklinde olan ve buz biçiminde bir yağış tipidir. Yağış, yağmur gibi sıvı özelliğini kaybetmiştir. Büyük dolu tanelerinin, tarlalara, araçlara, çevreye ve insanlara zarar vermeleri oldukça mümkündür. Dolunun boyutları 5 mm’den, 15 cm’e kadar olabilmektedir. Dolu, Kümülümbüs bulutlarının altında oluşmaktadır ve yıldırım fırtınası merkezinden yaklaşık 2 deniz mili uzaklığa kadar etkisini gösterebilir.
Süper Hücre nedir? Süper hücre oluşması için atmosferin üst seviyelerindeki rüzgarın yön değişiminin fazla olması yani kararsız olması ve ısı değişiminin fazla olması gerekmektedir. Yıldırım fırtınalarının bazılarının sebebi olabilirler. Özellikle termodinamik kararsızlığın hakim olduğu koşullarda, bir başka deyişle, ani soğuma veya ani ısınma gibi durumlarda ortaya çıkabilir. Ayrıca yeryüzünde hissettiğimiz enine rüzgarlar değil, yukarı yönlü
Atmosferdeki su damlacıklarının ve/veya buz kristallerinin bir araya gelmesine ve yoğunlaşmasına bulut adını veririz. Bulut, bir diğer anlatımla, su buharlarının göz ile görünür bir hale gelmesidir. Bulutların oluşması için milyarlarca su buharının bir araya gelmesi gerekir. Bulutların rengi beyazdır, ışığı yansıtırlar. Fakat bazı zamanlarda çok yoğun ve kalın bulutlar, gri, koyu gri ve siyah görünürler.
Yelkenciler ve denizciler, denizin üzerinde, rüzgarın etkisini göz ile görebilirler. Çoçuk yaştaki yelkenciler bile, denizin üstündeki rüzgarı takip ederek, yarışlarda başarılı olmaktadırlar. Denizin üzerindeki rüzgarın oluşturduğu etkiye, sağanak rüzgar adı verilir. Genellikle sağanak yağış ile karıştırılır fakat yağmur ile ilgisi yoktur. Sağnak rüzgarın, rüzgarın o bölgede daha hızlı hamle yapması ve esmesidir. Hamle yaparak esen
Dünya üzerinde esen genel rüzgarlardan biri olan, Ticaret Rüzgarları'nın, teknik olarak gerçek adına Alize Rüzgarları denilmektedir. Her mevsim, devamlı aynı yönde estikleri için tarih boyunca ticaret yapmak için kullanılan yelkenli gemilere elverişli bir rota oluşturmuşlardır. O yüzden Alizelere, ticaret rüzgarları denilmektedir. Avrupa’dan Amerika’ya doğru esmektedirler. Atlantik Okyanusu’nun üzerinde eserler. Yönleri nadir de olsa değişir ama
