2.El Tekne Seçerken
Eğer 2.el bir yelkenli almayı düşünüyorsanız, incelemeniz gereken bazı önemli noktaları bilmeniz gereklidir. Görsel olarak bakabileceğiniz bazı noktalar ile siz de, genel olarak rahatça teknenin durumunu anlayabilirsiniz.
Bir yelkenli veya motoryatın, ana gövdesinin dışında en pahalı diğer üç bölümü motoru, elektronik sistemleri ve arma donanımıdır. O yüzden ikinci el bir tekne alırken gövdesinin dışında motoruna ve armasına iyice bakılmalı, kontrol edilmelidir.
Nasıl Kontrol Yapmalıyım?
Eğer denizcilik ve teknecilik konularından hiç anlamıyorsanız bile teknede göz ile yapacağınız bir kontrol sonucunda, tekne hakkında iyi bir yoruma sahip olabilirsiniz. Çatlak yerleri, pas akıntılarını, kararma yapan bölgeleri, su almış yerleri ve nemli yüzeyleri rahatlıkla anlayabilirsiniz. Teknenin iç bölgesinin ve sintine olarak nitelendirdiğimiz farş tahtalarının altının ıslak olmaması, en önemli önceliğiniz olmalıdır. Teknenin sintinesinde bulunan çok az miktarda su sorun değildir ama fazla miktarda su, özellikle uzun süre de beklediyse teknenin iç donanımına zarar verecektir.
Arma ve Malzeme Kontrolü
Yelkenli tekne seçiminde; teknenin yelkenlerinin durumunu inceleyin. Yelkenler önce göz ile kontrol edilmelidir. Yırtığı, cenovanın güneşten koruma uv’si, güneş yanığı, yağmur sularının isli kiri, söküğü gibi durumlar kontrol edilmelidir. Üzerinde siyah ve sarı lekeler olan bir dakron kumaşlı yelkenin bu lekeleri, büyük olasılıkla içine işlemiştir ve çıkarılması neredeyse imkansızdır. O yüzden yelkenleri yıkatarak temizletme düşüncesi yanlıştır. Cenova yelkenin arkasını güneşten koruyan UV kumaşın eskimesini kontrol edin. Eğer eskimişse yelkenin tekrar sökülüp de tamire gitmesi gerekir ki boyutuna göre bu tamirat en az 500 euro tutacaktır.
Direkte ise bağlantı yerlerini kontrol edin. Bağlantı tellerinde herhangi bir atma, tellerde aralıkların açması, pas yapması gibi durumlara çok dikkat edin. Direğin bağlı olduğu fiber bölümlere de dikkat edin. Bu bölgeler en fazla kuvvet alacağı için stress çatlaklarının çok olduğu yerlerdir. Bu bölgelerde çatlak var mı veya renk farkı var mı diye bakılmalıdır. Renk farkı varsa tamirat yapılmış demektir. Cenova ve ana yelken furling sistemleri mevcutsa mutlaka göz harici fonksiyon kontrolü yapılmalıdır. Furling sistemlerinin rahat açılıp kapandıklarına bakılmalıdır. Bu sistemlerin içindeki bilyalar zamanla eksilme yapacağı için zorlama yaparlar. Tamirleri oldukça masraflı ve uzun bir iştir. O yüzden daima yelkenler el ile açılıp, rahat çalışmaları kontrol edilmelidir. Arma sistemindeki halatların aşınıp aşınmaması da göz ile kontrol edilmelidir. Halatlar zamanla güneşten yanabilir, yarış sırasında veya seyir sırasında zedelenebilir. Ayrıca halatların bağlı olduğu güverte üstü makaraların sağlam olup olmadığı, rahat çalıştıklarına da bakılmaldır. Bu halatların kıstırmaçlarının kaçırma yapıp yapmadığı da önemlidir. Tüm yük binen bu bölgelerdeki stres çatlaklarında göz ile kontrol edilmelidir. Güverte üzerindeki vinçlerin çalıştığı da kontol edilmelidir. Ses yapıp yapmadıkları önemlidir, eğer yağsız ve bakımsız kullanıldılarsa ses yaparlar ve dişlileri zarar görebilir. O yüzden bunlar mutlaka denenmelidir mümkünse içleri açılıp bakılmalıdır. Direğin üzerinde ek yeri var mı, varsa orijinal mi veya direk daha önce kırılmış mı diye kontrol edilmelidir. Direkteki seyir fenerleri, telsiz anteni, rüzgar oku kontrol edilmelidir. Direkte yapılacak sonraki tamirlerin hepsi uğraştırıcıdır.
Elektronikler
Elektroniklerin hepsinin çalıştığına emin olunmaldır. Eğer çalışmayanlar varsa ve modelleri eskimiş ise bulunmaları neredeyse imkansızdır ve yenisi ile değişmesi gerekir, çok masraflı olacaktır. Tamirleri yapılır diyenlere inanmayın çünkü kimse bu devirde bazı konular için tamir işine maalesef yanaşmamaktadırlar. Derinlik, hız, rüzgar göstergerleri ve panellerine bakılmalıdır. Rüzgar yönü ve derinlik doğru mu diye kontrol edilmedlidir. Chartplotter var ise teknede çalışması, haritasının olup olmadığı önemlidir. Chartplotter’ın haritası 300 euro civarındadır. Elektronik cihazların içlerinde nem olup olmadığına göz ile bakılmalıdır.
Sintine ve Salma
Tekne alırken daima sintineye bakılmalıdır. Özellikle salmadan darbe alan teknelerde bu bölgedeki tamirat olasılığı önemlidir. Salmasından darbe almış bir tekne daima sorun olacaktır ve su alması sonucu grp zarar görmüştür. Salma metal saplamalarındaki pas durumuna bakılmadır. Pas seviyesi önemlidir. Salma saplamaları civarında sintinede renk farkı var mı diye bakılmalıdır. Tamirat varsa uzak durulmalıdır. Salmadan darbe almış bir tekneyi almak büyük olasılıkla sonradan sorun yaratacaktır. Teknenin sintinesinde su varsa bunun hiçbir şekilde iyi açıklaması olamaz. Sintine de su olması ya tatlı ya tuzlu olabilir. Tatlı su sistem arızası, heçlerden su sızması vs iyi türlü sorunlardır. Ama su tuzluysa sebebi bulunmalıdır. Vanalar, şaft, salma saplamalarına bakılmalıdır. Sintine de su olması dediğim gibi hiç ama hiç hoş değildir.
Elektrik
Teknenin akülerinin, akü şarj sistemlerinin (battery charger) çalıştığı kontrol edilmelidir. Elektrik sistemlerinin çalıştığı da kontrol gereklidir. Buzdolabının soğutma seviyesi, derece kontrolü mutlaka yapılmalıdır. Soğutmayan bir buzdolabının çok sebebi olabilir. Elektrik kablolarının oksitlenmesi, kararması veya yeşillenmesi kontrol edilmelidir.
Motor
Motor saati de çok önemlidir. Mümkünse geçmiş bakım kayıtları istenmelidir. Vibrasyonlu çalışan ve ilk çalışmada siyah duman atan motorların ciddi bakıma ihtiyaçları vardır. Çalıştığı sürece beyaz duman atan motorda yağ yaktığı kesindir. O yüzden her türlü duman kontolü yapılmalıdır. Motorun alt kısmına daima bakılmalıdır. Yağ sızıntısı olup olmadığı önemlidir. Bazı yağ kaçaklarının giderilmesi ancak motorda önemli parçaların değişimi ile olur. Çok önemlidir yağ durumuna bakılmalıdır.
Karada Bakım
Tekne karada bakılacaksa karinadaki zehirli seviyesi ve kalınlığı önemlidir. Zehirli boyalar parça parça dökülüyorlarsa kumlama gereklidir ve masraflıdır. Pervanesi sağlam mı yoksa suyun altındaki elektrolizden, perbanenin, sail-drive’ın kenarları erimiş mi erimemiş mi çok önemlidir. Motorlar için uygun pervanenin bulunması zordur ve pervaneler pahalıdır. Ayrıca karadaki teknenin grp’sine nem ölçer ile bakılması her şeyi net olarak bize belirtecektir. Bu konularda uzmanlara danışabilirsiniz. Bunların dışında yapılacak kontroller tamamen görseldir ve teknenin her yerine iyi gözle bakılmalıdır.