Direk Kırılması / Acil Durum!
Denizde, başınıza gelebilecek en kötü ve olma olasılığı düşük durumlardan birisi direğin kırılmasıdır. Normal koşullarda yelkenli bir teknenin alüminyum veya karbon alaşımlı direğinin kırılması kolay değildir. Ahşap direkler günümüzde yaygın olmasalarda eskimeye bağlı olarak kırılma olasılıkları yüksektir. Direk kırılması, armadaki montaj-trim hatasından ya da eskiyen bir armanın zorlanmasından kaynaklanabilir.
Direk kırılırken en tehlikeli durum kopan parçaların, teknenin üzerinde bulunan ekibe zarar verme riskidir. Dibinden kırılan bir direğin, düşerken bağlı olduğu bumbanın, havuzlukta bulunan ekibe çarpma riski en tehlikeli durumlardan biridir. Direk kırılmasının kullanıcılara verebileceği tehlike, ilk kırıldığı andadır. Direk kırıldıktan sonra, güvenli toplanmasının dışında tehlikeli bir durum olmayacaktır.
Öncelikle direğinizin kırılmaması için yapmanız gereken bazı durumları değerlendirelim. Yeni nesil alüminyum alaşımlı direkleri konu alıyoruz. Aşağıdaki maddelere dikkat edilmelidir;
1) Direğin aşırı tansiyonlu bırakılması. Aşırı tansiyona sahip olan direk üzerindeki tel bağlantı yerlerine fazla yük gelecektir. Bu durumda tellerin press veya bağlantı yerlerinden boşalmalarına sebep olabilir.
2) Direğin tansiyonsuz bırakılması. Tansiyonsuz olan direkte, sert bir havada yelkenlerin sallanması durumunda bağlantı yerlerine binen yükler darbeli olacaktır. Bir diğer ifade ile direğin armasının zayıf olması yüzünden, her türlü kuvvet çivi etkisi yapacak ve bağlantı yerlerini zorlayacaktır.
3) Direğin telleri ve bağlantı yerleri 12 yıl ve üzerindedir. Malzeme eskimesi yüzünden taşıyıcı telin kopması sonucu direk kırılabilir.
Direk kırıldığında kimseye çarpmadıysa ve yaralanma olmadıysa tehlikenin büyük kısmı geçmiştir. Önünüzdeki sorun, direğin, tekneye hasar vermemesi için çalışmaktır. Kullandığımız teknelerin büyük kısmı fiberdir ve kırılan direk fibere hasar verebilir. Özellikle dalgalı denizlerde direğin denizde kalan kısmı fiber, çarpmalarla bordada delik bile açabilir. O yüzden ilk yapılması gereken direğin denizde kalan kısımlarını teknenin üzerine alıp sabitlemektir.
Bir diğer görünmez tehlike ise, direğin üzerinde bulunan tel veya halatların motorun pervanesine takılmasıdır. Bu durum sizi motoru da kullanım dışı bırakacağı için ilk önlemi alınacak konuların başında gelir.
Eğer direğinizin kopan parçasını denizden alamıyorsanız ve tekneye zarar vermeye başladıysa ondan kurtulmanız şarttır. Bunun için söküp denize atmak maalesef tek çaredir. Böyle durumlar için teknede bir tel kesme makasının bulunması hayat bile kurtarabilir.