Marmara Denizi Seyir

Marmara Denizi’nde Seyir Teknikleri

Özellikle tekne transferi sırasında veya Marmara Gezisi sırasında Marmara’da açık deniz seyrine yakın bir seyir yaparız. Marmara Denizi, bir iç deniz olmasına rağmen, bazı durumlarda oldukça karışık ve tehlikeli olabilmektedir. Dünya’yı dolaşmış büyük üstad Sadun Boro’nun bile Marmara Denizi’nin zorlu olduğunu söylediği bilinir.

Marmara Denizi sanıldığı kadar küçük bir deniz değildir. Tam ortasından seyir halindeyken, bazı hava koşullarında hiç bir kıyı görünmemektedir

Marmara Denizi’nde Rüzgar ve Dalga

Marmara, bir iç deniz ve karalarla kaplı olduğu için, üzerindeki rüzgar yönü değişiklik göstermektedir. İstanbul’da, Körfez’de ve Bandırma’da 5 ile 15 derece farklı olsa da farklı yönlü rüzgarlar esebilmektedir. Ayrıca bazı bölgelerinde rüzgar daima diğer bölgelerden daha fazla esmektedir.

Kuzeyli Rüzgarlarda Marmara Denizi

Marmara Adası ile Şarköy-Mürefte arasında ve orta kısımlarında özellikle kuzeyli rüzgarlar kanal yaptığından, rüzgar olağandan daima daha fazla esmektedir. Hakim kuzeyli rüzgarın ortalama hızı 5 Bofor olduğunda, bu kanalda hava 6 Bofor, sağnaklarda 7 Bofor’a kadar çıkabilir. Ayrıca rüzgar kanalın şeklini alacağı için, tam kafadan ya da tam arkadan gelcektir.

Kuzeyli rüzgarlarda en büyük dalgalar, Kapıdağ Yarımadası açıklarında oluşacaktır. Marmara’nın ortası kabul edilen bu bölge en büyük dalga yüksekliğine sahip olacaktır.

Güneyli Rüzgarlarda Marmara Denizi

Güneyli rüzgarlarda Çanakkale, Gelibolu ve Lapseki açıkları oldukça sakin olacağı fakat Marmara Adası’na doğru rüzgarın şiddetine göre dalga yüksekliği büyüyeceği unutulmamalıdır. Lodos’un sert estiği zamanlarda Marmara Denizi’nin ortasından itibaren oldukça yüksek dalga yapma kapasitesine sahiptir.

Marmara Denizi’nde Dalga Hareketi

Marmara Denizi’nde kuzeyli rüzgarlar eserken, bazı durumlarda rüzgarların farklı yönlerden esmesi sonucu bulunduğunuz bölgedeki rüzgar ile dalga yönü arasında farklılık olabilir. Bu durum özellikle küçük yelkenliler için oldukça zorlayıcı olmaktadır. Marmara Denizi çamaşır makinası gibi kaynamaya başlar. Rüzgar kafadan gelirken, dalga bordadan gelebilmektedir. Teknenizin tüm dengesini bozan bu durum özellikle gece seyrinde dalgalar görünmediği zaman çok zorlayıcı olur. Böyle bir durum ülkemizde başka bir denizde olamaz.

Maramara Denizi’nde oturmuş rüzgarların dalgalarında, dalga frekansı 3 ya da 4’tür. Bunun anlamı 3 ya da 4 dalgada bir, daha büyük bir dalga size vuracaktır. Dalga boyu çok sık aralıklı değildir.

Poyraz’da Çanakkale-İstanbul Arası Transfer Seyri

Çanakkale – İstanbul arası yaklaşık 135 deniz milidir. Ortalama 6 knot hız ile seyir yapan bir yelkenli ile bu yol durmadan 23 saat sürmektedir. O yüzden gece seyri yapmadan direkt olarak seyir yapmak mümkün değildir.

Çanakkale’den sonra ilk durabilecek yer Lapseki’dir fakat maksimum derinlik 2,1 metre olduğu için yelkenliler için uygun değildir. Bunun yerine Gelibolu koyu’na demir atılabilinir. Gelibolu’dan 22 mil sonra kuzeyde Şarköy Balıkçı Barınağı, güneyde 18 mil sonra Kemer Burnu Balıkçı Barınağı bulunur. Fakat güney rotasını takip etmek oldukça yolu uzatır ve kuzeyli rüzgarlarda daha fazla dalga büyüyecektir.

Poyraz ve yıldız gibi kuzey yönlü rüzgarlarda ve hava raporları 4 Bofor ve üstü rüzgar kuvveti verdiğinde Marmara Denizi’ni iyi bilmek gereklidir. En kısa rota olan Marmara Adası ve direkt İstanbul rotası kesinlikle doğru bir rota değildir. Marmara Denizi’nin ortasında, büyüyen ve karşıdan gelen dalgalar oldukça zorlayıcı olacaktır.

Kuzeyli rüzgarlarda yelkenli ile, yelken seyri ile Marmara’yı tırmanmak, zamanı olanlar için keyifli, olmayanlar için sabır testi gibidir. Rüzgara karşı orsa seyrinde, bol tramola atarak, 130 deniz mili olan yol en az 200 deniz mili olacaktır.

Ana Yelken – Motor Desteği ile Seyir Yapın!

Poyrazda ve kuzeyli rüzgarlarda Marmara’yı en kolay tırmanma yolu, ana yelken açık, ana yelken arabası en rüzgarüstünde ve iskotası gerkinken, motor ile yelkene destek verilmesidir. Cenova yelken açılmamalıdır. Cenova yelken yapısı gereği, yelkenlilerin kafasını rüzgardan açmaya yönelik çalışır, bu durumda rotasınızı tutturmanız mümkün olmayacaktır. Ana yelken ile tekneyi hafif yatırmalı ve bu sayede gelen dalgalar yelkenli teknenin altında ezilmesi sağlanmalıdır. Motor ile de teknenin ilerlemesine yardımcı olunursa, her türlü dalga ve havada Marmara’yı tırmanabilirsiniz. 7 bofor rüzgara kadar bu taktik işe yarayacaktır.

Daima kuzey sahil rotası tercih edilmelidir. Fakat kuzeyde, Avrupa kıyısından seyir yapılırken, Gelibolu-Şarköy arasında, uzun ve kıyıdan açıkta bulunan kum sığlıklarına çok dikkat edilmelidir. Sahile ne kadar yakın kalınırsa, büyüyen dalgalaradan daha az etkilenilmektedir.

Fakat Marmara Adası – Mürefte – Hoşköy arasındaki kanala çok dikkat edilmelidir. Burada her zaman rüzgar olağandan daha şiddetli esmektedir ve rüzgar kafadan gelecektir. O yüzden özellikle gece seyri yapılacaksa dikkat edilmelidir. Bölgede sığınabilecek barınakların arası oldukça açıktır. Salmalı tekneler, Hoşköy’e derinlikten dolayı giremezler. Ayrıca gece Mürefte’ye bağlanmak ve orayı bulmak oldukça zordur. Mürefte Barınağı’nın liman giriş fenerleri genelde bozuk olur, oldukça karanlık ve boş bir barınaktır.

Sert havalarda, kuzey rotasında genelde Gelibolu’dan Şarköy’e kadar, 22 deniz mili boyunca hiç bir barınak bulamazsınız.Şarköy’den 9 mil sonra Mürefte, 12 deniz mili sonra Hoşköy Barınağı, 23 deniz mili sonra Kumbağ Barınağı, 31 deniz mili sonra Tekirdağ Limanı bulunur. Salmalar 2 metre ve üzerinde olan yelkenli tekneler için Şarköy’den sonra Mürefte Barınağı ve Kumbağ Barınağı’nın grişi kısmı belki sığınmak için uygun olabilir.

Kuzeye doğru çıkarken 260 derece rotası İstanbul Boğazı’nı kerteriz alır ve gemi yolu rotasıdır. Gemi yolunda transit geçiş yapan gemilere dikat etmek gerekir ve zorunlu olmadıkça özellikle gece seyirlerinde gemi yoluna girilmesini tavsiye etmem.

Kuzey rotasında tırmanırken, Hoşköy Barınağı’ndan sonra genellikle kuzeyli rüzgarlar ve onların dalgaları biraz daha iskeleye doğru dirise ederler ve Tekirdağ çukurundan gelmeye başlarlar. Rüzgar ve dalgalar biraz daha kafadan gelmeyeceği için seyir rahatlar. Sahile yakın seyir oldukça rahatlık sağlayacaktır.

Poyraz’da İstanbul-Çanakkale Arası Transfer Seyri

Kuzeyli rüzgarlarda aşağıya doğru seyir oldukça rahat olacaktır. Yelkenlilerin yelkenlerini açarak, ekonomik seyir yapmalarını sağlayacak mükemmel bir havadır. Rüzgar genelde arkadan 120-160 derece açı ile gelecektir. Marmara Adası’nı geçtikten sonra rüzgar biraz daha Avrupa Kıyısı’ndan gelmeye başlar.

Marmara Adası ve çevresindeki adaların arasından geçerken, mevcut rüzgar değişiklik gösterebilir.

Lodos’ta Marmara Denizi Seyir

Lodos, Marmara’da yaz aylarında ve son baharın büyük kısmında etkili olmayan ve pek esmeyen bir güneyli rüzgardır. Fakat kış ayları yaklaşırken, kasım sonu, aralık, ocak ve şubat aylarında Lodos rüzgarı estiğinde çok şiddetli olabilir. Aralıklı olarak lodos rüzgarı etkisini nisan ayı sonuna kadar gösterebilir.

Marmara’da Batı Kaçağı

Sıcak – soğuk hava cephelerinin kavgası sonucu ve soğuk kütlesinin alçalma hareketinden, şimşekli, gök gürültülü ve ani olarak fırtına şeklinde rüzgarlı kaçak havaya yakalanma şansı vardır. Batı kaçağı hava raporları tarafından bilinemez. Genellikle yazın ve ilkbahar aylarında yaygındır. Havaların ısındığı mevsimde veya yazın meteroloji hafif yağmur uyarısı veriyorsa, bu kaçak havaya yakalanmak olasıdır.

Batı kaçağı sadece Marmara Denizi için değil Ege Denizi’nde de oluşabilir. Rüzgarın hızı 45-50 knot hızlara ulaşabilir. Batı tarafındaki havanın koyu olmasıyla ve bulutların toplanmasıyla önceden anlaşılabilir. Etkisi bazen 10 dakika bazen de yarım saat sürer ama çok şiddetli olduğu ve ani geldiği için yelkencileri oldukça zor durumda bırakabilir.

Değişen iklim koşulları yüzünden bu korkutucu cephe 2014 yılında Marmara Adası civarında hortum, Tuzla’da gene hortum olmuştu.

Örneğin Tuzla’da oluşan bu batı kaçağı, gene batı tarafından gelmiş ve bizi denizde yakalamıştı. Ani sağnak yağış ve şimşekler ile gelmiş, rüzgarın hızı 48 knot’a ulaşmıştı. 1 saat etkili olduktan sonra kaçak bitmişti.