İstanbul Boğazı Tekne Seyir Bilgisi
|
İstanbul Boğazı’nda Tekne Seyri İstanbul Boğazı, denizden seyir yapılması için Dünya’nın en keyifli bölgelerinden biridir. İstanbul Boğazı, bir çok medeniyete ev sahipliği yapmış, tarihi, miladdan önceye dayanan köklü bir geçmişe sahip bir bölgedir. |
. |
|
Marmara’dan kuzeye doğru çıkarken, tarihi yapısıyla İstanbul Boğazı’ı, sizi selamlamaya başlar. Topkapı Sarayı, Ayasofya Camii gibi tarihi yapıları iskelenize bordaladıktan sonra, şirin yapısıyla Kız Kulesi’ni sancağınızda bordalarsınız. Boğaz’ın girişi akıntıların çarpışmasından dolayı çırpıntılı bir denize sahip olmaktadır.
Ayrıca İstanbul Boğaz’ının güney girişi yani Üsküdar- Harem Bölgesi en yoğun deniz trafiğine sahip bölgedir. Kadıköy-Karaköy-Beşikteş Vapur seferleri, Harem-Eminönü arabalı feribot seferleri, Üsküdar-Beşiktaş yolcu motorları ve diğer günlük tarifeli seferler yapan yolcu motorlarının en yoğun olduğu bölgedir. O yüzden seyir sırasında oldukça dikkatli olunmalıdır. Hava karardıktan sonra seyir planlanıyorsa daha fazla dikkat edilmelidir.
İstanbul Boğazı gemi trafği bakımından oldukça yoğun bir trafiğe sahiptir. Yılda yaklaşık 55.000 adet gemi, boğazdan transit olarak geçiş yapmaktadır. Bunların sadece dörtte biri klavuz kaptan alarak geçişlerini tamamlamaktadır.
Boğazda Akıntı
İstanbul Boğazı’ndan hakim akıntı yönü kuzeyden güneye doğrudur. Kuzeydeki Karadeniz’den gelen üst akıntı Marmara Denizi’ne doğru akmaktadır. Akıntının hızı bazı bölgelerde ve mevsimsel zamanlarda 4-5 knot hıza erişebilmektedir. Fakat İstanbul Boğazı’nın girintili yapısı sebebiyle ters akıntı bölgeleri de oluşmuştur. Bazı bölgelerde, güney yönlü hakim akıntının yönü tam tersi olan kuzey yönlü olabilmektedir. Örneğin Dolmabahe Sarayı önündeki bölgede ters akıntı mevcuttur ve kuzeye doğru akmaktadır.
Kış aylarında, sert kuzeyli rüzgarlar ile birlikte İstanbul Boğazı’ndaki akıntının hızı 6 ila 8 knot hızlarına kadar çıkabilmektedir. Bu akıntılara Orkoz Akıntısı adı verilir. Orkoz akıntısının oluşmasının en önemli sebebi, güneyden esecek olan şiddetli Lodos rüzgarının, İstanbul Boğazı güney girişindeki hakim akıntıyı engellemesidir. Lodos’un getirdiği dalga ve sular, İstanbul Boğazı’nın güney girişinde suların yükselmesine sebep olur, Karadeniz’den güneye akmaya çalışan hakim üst akıntı ile ters yönlü lodos dalgaları birleştiğinde ortaya şiddetli ters akıntılar çıkar. Aslında, söz konusu bu ters yönlü ve şiddetli akıntılara, Orkoz Akıntısı adı verilir.
Boğazın Yapısı
Boğaz’ın yaklaşık uzunluğu 17 deniz milidir. Kuzeye doğru çıkıldıkça yeşillik ve ormanlık bölgelerin arttığı gözlemlenir. İstanbul’un iki yakasını bağlayan üç tane köprüye sahiptir. Boğazda seyrir yapacak gemiler için oniki adet keskin dönüş yeri vardır. Akıntıların, hakim akıntıdan daha şiddetli olduğu dar bölgeleri mevcuttur. İstanbul Boğazı’nın en geniş yeri 1500 metre, en dar yeri ise 700 metre uzunluğundadır.
Boğazın derinliği, Üsküdar – Karaköy Bölgesi’nde 30 metre civarındaken, kuzeye doğru çıkıldıkça 70-90 metreleri bulmaktadır. En rüzgarsız günlerde bile boğazda az da olsa rüzgar esmektedir.
Boğazda Trafik Düzeni
İstanbul Boğazı’nda güvenlik sebebiyle iki yönlü gemi trafiği yasaklanmıştır. Genellikle sabah saatlerinde güneyden kuzeye tek yönlü gemi trafiğine açılırken, akşamüstüne doğru kuzeyden gelen gemiler için trafiğe açılmaktadır. Bu şekilde, olası kazaların nispeten önüne geçilmesi hedeflenmiştir. Ayrıca boğaz içinde seyir yapan gemilerin, yönetmelik gereğince, zorunlu olmadıkça birbirlerine geçmeleri yasaklanmıştır. Ayrıca seyirler sırasında, aralarında 0,8 mil mesafe bulundurmaları gerekmektedir. Boğazda en fazla gemi kazası güneye doğru, akıntıyı arkadan alan gemiler tarafından yaşanmıştır. En çok karaya oturma bakımından riskli bölgeler, Rumeli Hisarı, Emirgan, Kanlıca ve Kandilli’dir.
Boğazda seyir güvenliği için yelkenli yat ve teknelerin yelken kuvveti ile seyir yapmaları yasaklanmıştır. Motor kuvveti ile seyir yapmalarına izin verilmektedir. Sadece yılın bir kaç günü, planlanan yat yarışları için alınan özel izinler ile İstanbul Boğazı gemi trafiğine kapatılır ve yelkenli yatların yarış yapmasına izin verilir. Bir çoğumuz görmüşüzdür, yarışan yelkenli yatlar, kuzeye doğru seyrederken, akıntının etkisinden kurtulmak ve akıntıyo en aza indirmek için sahildeki yalılara neredeyse sıfır seyir yapmaya çalışırlar ve ortaya güzel fotoğraf kareleri çıkar.
Boğazdaki Sektörler
İstanbul Boğazı’ndaki seyir emniyeti için ‘’Türk Boğazları Seyir Emniyeti Tüzüğü’’ uygulanmaktadır. Bu tüzük ile tüm gemilere ve deniz taşıtlarına, belirli kısıtlamalar ve seyir kuralları getirilmiştir. İstanbul Boğazı , dört adet, radarlara sahip kara istasyonu tarafından kontrol edilmektedir. Bu istasyonlara, sektör adı verilir. Özellkle Boğaz’dan geçen gemiler, bölgeleri sektör ile iletişim kurmak zorunda ve sektörün verdiği talimatlara uymak zorundadırlar. Her sektör, farklı bir VHF telsiz kanalından iletişim sağlamaktadır.
Özellikle seyir sırasında bu sektörler ile ileitişimde kalınmalıdır.
Sektör Türkeli VHF 11
Sektör Kandilli VHF 12
Sektör Kadıköy VHF 13
Sektör Marmara VHF 14
İstanbul Boğazı’nda Akıntı Seyri
Motoru yeterince büyük olan motoryatlar ve tekneler için boğaz seyri zorlayıcı olmayacaktır. Ama genede akıntılar konusunda bilgi sahibi olunmalıdır. Özellikle bazı zamanlarda ve bazı bölgelerde akıntının hızı 5 knotlara kadar çıkabilmektedir. Ancak motorları küçük, ortalama seyir hızları en fazla 6 knot olan küçük teknelerin boğazda güvenli ve rahat seyir yapmak için akıntı seyri yapmalarını tavsiye ederiz. Küçük tekneler için kuzeye doğru tırmanmaları zorluk yaratacaktır. Güneye, Marmara Denizi’ne doğru yapılan seyirlerde, hakim boğaz akıntısı arkadan geleceği için sorun olmayacaktır.
Güneye doğru çıkarken Kız Kulesi önünden Karaköy Liman tarafına, Avrupa Yakası’na doğru yükselinmelidir. Karaköyden, birinci köprünün altına kadar yani Ortaköy’e kadar hakim akıntının yönü değişecek ve kuzeye dönecektir.Dolayısıyla o bölgede kafadan gelen 3-4 knot akıntı yerine, arkanızdan gelen 1 knot akıntı alarak rahatça seyir yapmış olursunuz.
Akıntı Burnu’na kadar Avrupa Kıyısı’ndan seyir yapılması doğru tercih olacaktır. Fakat adı üstünde olduğu gibi Akıntı Burnu’nda daima sabit 4 knot güneye doğru akıntı mevcuttur. O yüzden akıntı Burnu’nunda sonra karşıya; Vaniköy-Kandilli Burnu’na doğru seyir yapmak ve sahilden ilerlemek, mevcut akıntıyı azaltacaktır. İstanbul Boğazı’nın en dar bölgesi, Arnavutköy – Kandilli Burnu Bölgesi’dir, boğazın genişliği 700 metreye kadar düşer. Dolayısıyla İstanbul Boğazı’nda, daralan alan nedeniyle hakim akıntının hız seviyesi en üst noktaya ulaşır.
İkinci Köprü (Fatih Sultan Mehmet Köprüsü)’ne kadar anadolu yakası sahilinden ilerlenebilir ve hafif Beykoz Koyu içine seyredilerek, ters akıntılardan faydanılabilinir. Anadolu Kavağı’ndan sonra akıntının hızı düşmeye başlar ve boğazın her yerinde yaklaşık aynı olacaktır.
Boğazda Yelken Yarışları
İstanbul Boğazı’ndan her yıl en az yedi gün olmak koşulu ile uluslararası yelkenli yat yarışları düzenlenir. Turkcell Bosphorus Cup, BMW Sailing Festival, Amiraller Kupası, Boğaziçi Kupası gibi yarışlar, geleneksel hale gelen bazı önemli boğaz yarışlarıdır. Zaten her haliyle güzel olan İstanbul Boğazı, yelken yarış olduğu günlerde, rengarek yelkenliler ile daha güzel bir görünüme sahip olur.
Boğazdaki yelken yarışlarında başarılı olmak için boğaz akıntılarını çok iyi bilmek, tekneye çok iyi hakim olmak ve korkusuz olmak gerekir. Akıntının, yelkenli tekneler üzerindeki olumsuz etkisini en aza insirmek için yelken yarışçıları, boğaz sahillerine adete dokunarak yarışırlar. Yarış kazanmak için kıyı seyri yaparak risk alan bazı yelkenlilerin, sahile vurdukları gözlemlenmektedir.
Boğazda Dalga ve Rüzgar
Boğazların içleri, kapalı sular olduğu için dalgaların yükselmesi çok mümkün değildir. Her türlü sert rüzgar koşulunda İstanbul Boğazı’nın içerisinde seyir yapılabilir. Fakat Boğazın giriş ve çıkışları, Karadeniz ve Marmara Denizi olduğu için dalgalı olacaktır. Poyraz rüzgarında Karadeniz tarafı lodos rüzgarında ise Marmara Denizi tarafı dalgalıdır. İstanbul’da lodos rüzgarının sert estiği günlerde, boğazın hakim güneyli akıntısına ters etki yapmaktadır. Böyle durumlarda akıntının yönü değişebilir, hızlanabilir ve olağanın dışında etki yapabileceği unutulmamalıdır. İstanbul Boğazı’nın en çırpıntılı denize sahip bölgesi, Üsküdar- Haliç ağzı – Karaköy bölgesidir. Bu bölge, kuzeye veya güneye doğru geçildikten sonra deniz daha sakin olacaktır.
İstanbul Boğazı’nda yaz aylarında etkili rüzgar kuzeyli rüzgarlardır. Yıldız ve poyraz rüzgarı genellikle yaz aylarında hakimken, kış ve bahar aylarında karayel ve lodos rüzgarları hakim olacaktır. İstanbul Boğazı’nda hiç rüzgarın olmadığı günlerde bile kanal yapısı sebebiyle, az da olsa rüzgar bulunması mümkündür.
Boğazdaki Barınaklar
İstanbul Boğazı’nda geçtiğimiz yıllarda hizmete giren doğal koylara yapılmış marina bulumaktadır. Tarabya ve İstinye koylarına, yüzer iskeleler konularak, Tarabya Tekne Park ve İstinye İspark Marinaları hizmete gitmiştir. Marinalar, büyüksehir bünyesinde hizmet veren İstpark tarafından işletilmektedirler. Toplam 388 tekne kapasiteli marinaların derinlikleri 3.5 metre ile 23 metre arasından değişmektedir.
Kuruçeşme, Paşabahçe, Bebek, Beykoz gibi doğal koylara da aynı şekilde marina ve tekne bağlama yerlerinin çalışmaları devam etmektedir.
İstinye Tekne Park Marina : 0216 635 00 45 / VHF Telsiz 72. Kanal
Tarabya Tekne Park Marina : 0216 635 00 46 / VHF Telsiz 73. Kanal
Boğazdaki Yakıt İstasyonları
İstanbul Boğazı’nda belirli yerlerde, tekneler, yatlar ve yolcu motorları için yakıt istasyonları mevcuttur. Genellikle boğazdaki tekne yakıt istasyonlarında her zaman dizel ve motorin yakıtı bulunur.
Kabataş Tekne Yakıt İstasyonu
Petrol Ofisi’ne ait Kabataş yolcu motorları iskelesinin hemen yanında bulunur ve genellikle yolcu motorlarına hizmet vermektedir. Beton ve korumasız yanaşma yeri olduğundan ve ayrıca yolcu motorları çok sık uğradığından zorunlu olmadıkça fiberden yapılmış yatların yakıt almasını tavsiye etmiyoruz. Hava koşullarına açıktır, korunaklı bir barınak içinde değildir.
İşletmeci : Tam Petrol : (0212) 293 60 63
İstinye Marina Tekne Yakıt İstasyonu
İstanbul Boğazı’nda İstinye Marina içerisinde TP Petrol’e ait 24 saat açık olan bir yakıt istasyonu da hizmete girmiştir. Rüzgara ve dalgaya korunaklı, borda yanaşması mümkün olan bir yerdedir.
İstinye Marina Telsiz Çağrı Kodu : VHF 72. Kanal
İstinye Yakıt İstasyonu : 0552 211 40 55
Sarıyer Tekne Yakıt İstasyonu
Sarıyer’de Petrol Ofisi’nin işlettiği, deniz kıyısında bir yakıt istasyonu daha mevcuttur. Boğaz kıyısındadır ve barınak içinde değildir. Genellikle balıkçı teknelerinin yakıt aldığı bir istasyondur.
İşletmeci : Nilüfer Petrol : 0212 262 77 63
İstanbul Boğazı Seyri’nde Dikkat;
- Gemi yolunda seyir yapılmamalıdır. Mümkün olduğu kadar kıyılardan seyir yapılmalıdır. Boğaz yeterince derindir, kıyıların büyük kısmında kaya yoktur.
- Boğazda seyir sırasında yaka değiştirirken, akıntının yan atma etkisi göz önüne alınmalı ve gemilere dikkat edilmelidir.
- Dolmabahçe Sarayı önünde ve Beykoz Koyu’nda, ışıkları olmayan büyük ve demirden yapılmış bağlama şamandıralarına, gece seyrinde dikkat edilmelidir.
- Akıntılara göre seyir planı yapılmalı, Anadolu ve Avrupa yakaları kullanılmalıdır.
- Yolcu motorlarına, vapurlara ve feribotalara yol önceliği verilmelidir.
- Beykoz Koyu’nun kuzeyindeki Donanma Gemileri’nin bulunduğu bölge girişe yasaktır, dikkat edilmelidir.
- Gece seyri yapılacaksa, mutlaka seyir fenerleri çalışır ve radar reflektörleri takılı olmalıdır.
- Kıyı seyrinde, sahilden atılan oltalara dikkat edilmelidir.
- Geçiş sırasında ilgili sektörlerin frekansları telsizden dinlenmelidir. Sektör Kadıköy, Sektör Kandilli, Sektör Türkeli ile gerekirse iletişimde kalınmalıdır.
- Boğaz geçişi sırasında motorun veya motorların durması, yüksek akıntı sebebiyle çabuk sürüklenmeye sebep ve tehlikeye sebep olacaktır. Az yakıt ile boğaz seyri yapılmamalı, tekneden sarkan halatların, pervaneye takılmamasına özen gösterilmelidir.
- İstanbul Boğazı kıyılarında sahiller doldurulmaktadır. Kazıklar ve beton bloklar mevcuttur. Bir çok gps’de eski haritalar yüklüdür. Gece seyri ve görüşün kısıtlı olduğu koşullarda dikkat edilmelidir. Sahillerde, yeni yapılan yerlerde ışıklı uyarı bulunmamaktadır.
- Av yasağının olmadığı zamanlarda (1 Eylül-15 Nisan) yasak olmasına rağmen balıkçı gırgırları ağ atmaktadır. Özellikle Sarıyer tarafında ani manevralar yapan balıkçı arkadaşlara, saygı gösterilmeli, dikkat edilmelidir.
iyi seyirler dilerim;
 |
Deniz Giray |