Yelkenle Sert Hava Seyri

Sert Havada Yelken Seyri

Sert hava, teknenin veya ekibinin zorlanmaya başladığı hava koşuludur. Sert havanın tam anlamıyla kişiye özel tanımını yapamayız. Kişinin deneyimine ve bilgisine göre sert havanın alt limit değeri değişecektir. Kimisine göre 17 knot rüzgar hızı sert hava sayılırken, yarış yelkencileri için 30 knot ve üzerindeki rüzgarlar sert hava sayılmaktadır. Fakat uluslar arası standartlara göre sert hava tanımını üç gruba ayırabiliriz.

20 knot – 33 knot arası rüzgar : Küçük tekneler için uyarı havası

34 knot – 46 knot arası rüzgar : Sert hava

47 knot ve üzeri rüzgar : Fırtına sayılmaktadır.

Not : Amerikan sahil güvenliğine göre boyu 10 metre ve altındaki tekneler küçük tekne sınıfında sayılırlar. Sert hava koşulları rüzgar hızına göre sınıflandırılmıştır. Fakat bu koşulun yanında en az rüzgarın hızı kadar dalga boyu ve yüksekliği de dikkate alınmalıdır. Örneğin kıyı seyri yapmakta olan bir yelkenli, açıktan esen 33 knot hızında bir rüzgarda oluşan dalgalarda oldukça zorlanırken, aynı hızda fakat kıyıdan esen rüzgarda dalga yüksekliği daha az olacağı için aynı ölçüde zorlanmayacaktır.Önemli olan sert hava seyrinde yapılması gerekenleri bilmek ve ona göre önlemi önceden almaktır. Sert hava seyri hazırlıklarını 3 grupta toplayabiliriz. Güverte içi, güverte üstü, seyir ve kullanım.

Güverte içi hazırlık 

– Güverte içinde devrilme ihtimali olan tüm nesneleri hareket etmeyecek hale getirmeliyiz.

– Açık olan tüm lomboz ve hatch kapaklarını kapatın. Büyüyen dalgalar açık kalan bu bölümlerden içeri sızabilir. Baş üstünde ters kapak şekilde botlarını taşıyan yelkenli yatların ekipleri, baş üstündeki hatch kapağının açık kalma durumunu göremeyebilirler. Buranın açık unutulması yatın içine ciddi ölçüde su almasına sebep olabilir.

– Marin toiletlerin ve banyo sisteminin su gelir ve giderlerini kontrol edin. Yelkenli yatlar sert havalarda yanal şekilde yattıklarında bu gelir ve giderlerden su gelme ihtimali çok yüksektir. O yüzden tüm bu vanaların seyir sırasında kapalı tutulması seyir emniyeti bakımından gereklidir.

– Genelde açık unutulan toilet kapakları ve sabitlenmemiş kamara kapıları seyir sırasında canınızı sıkacak sorunlar doğurabilirler. O yüzden hepsi kapalı tutulmalıdır.

– Yatların direk diplerinden, çarmık-puntel-istralya diplerinden veya lomboz lastiklerinden su alma ihtimaline karşın sintine motoru sürekli kontrol edilmelidir.

– Güverte içinde serilmiş, havlu, bez gibi malzemeler zaten yanal olarak yatan bir yelkenli yatta, ayakları kaydırabilir ve önemli yaralanmamalara sebep olabilir. Kesinlikle yerden kaldırmalıdırlar.Güverte üstü hazırlık :

– Yelkenli tekneler özellikle rüzgar ile küçük açılı derecelerde seyir yaptıklarında, yanal kuvvetlerin etkileri ile yatarlar. Eğer bu yatmanın derecesi, teknenin özelliğine göre belirli bir dereceye ulaştığında artık dümen kontrol edilemez hale gelir. Bu durum yelkenli teknenin yatma bakımından zorlanmaya başladığının kanıtıdır. Böyle bir durumdaki tekneden daha fazla yelken performansı beklenemez. O yüzden yelken alanının küçültülmesine (camadan vurmak) başlanmalıdır. Yelkenlerin ağırlık merkezlerinin yer değiştirmemesi için özellikle teknede bulunan yelkenler birlikte küçültülmelidir. Ana yelkeni kapatarak cenova ile seyir yapmak veya sadece cenova yelkenini küçültmek yapılan hatalardır. Yelkenlere aynı ölçüde camadan vurulmalıdır.

– Teknenin başında bulunan çıpa eğer düzgün sabitlenmemişse dalgalar ile birlikte salınım hareketi yapacaktır. Bu salınım hareketinin tekneye vurması sonucunda fiber tekneler zarar görebilirler. O yüzden çıpalar genellikle bir el incesi ile sabitlenmelidirler.

– Sert havanın etkisiyle teknede bulunan serpintilikler haricindeki biminiler ve güneşlikler hem rüzgar tutacak hem de sallanacaktırlar. Bunun sonucunda parçalanır ve tutunduğu yerleri kopartırlar. O yüzden kapatılmaları gerekmektedir.

– Vinçlerin üzerinde vinç kolları bırakılmamalıdır. Dalgalardan dolayı dengenin kaybolması durumunda vinç kolunun üzerine düşülmesi, yaralanmalara sebep olabilir.

– Gece seyri yapılacaksa, denize düşmek oldukça tehlikeli olacaktır. O yüzden sert hava seyri gece yapılacaksa, teknenin baş kıç doğrultusunda güverte üstüne bir güvenlik şeridi döşenmeli ve tekne üzerinde hareket eden ekip bu şeride bağlanmalıdır. Dalgalı ve karanlık bir gece seyrinde suya düşen adamın bulunması ve alınması oldukça güçtür.

– Rüzgardan dolayı oldukça yatmış bir yelkenli yatta, zorunda kalınmadığı sürece motor çalıştırılmamalıdır. Bu durumdaki bir yelkenli yatta motor ile yelken seyri birlikte yapılmamalıdır. Yana yatık yelkenlide motor çalıştığında, motor yağlanmayı ve yakıt almayı randımanlı yapamaz. Motora zarar verilme ihtimali yüksektir.

Seyir ve kullanım

– Havanın size göre sert olduğunu düşünüyorsanız ve uzun seyir yapacaksanız, havanın daha fazla sertleşebilme ihtimaline göre bir seyir planı yapmalısınız. Sığınabileceğiniz korunaklı limanların yakınlığına ve dalga yüksekliğinin, rüzgar hızının seyir rotası üzerindeki olası durumuna göre bir plan yapmalısınız.

– Büyümekte olan dalgalar baştan veya bordadan alınmamalıdır. Mümkünse dalga, teknenin omuzluklarından alınmalıdır. Ayrıca dalga yaklaşırken teknenin kafası açılması ve dalganın tam tekneye vurmakta olduğu anda tekrar tekne orsalanmalıdır. Bu sayede dalganın ensesine binilir ve dalganın çarpma etkisi azaltılmış olur.

– Sert hava seyrinde sert dümen hareketlerinden kaçınmak gereklidir. Her sert düğmen hareketi sert sonuçlara neden olacaktır.