Vinçleri Doğru Kullanmak
Yelkenli yatların güverte üzerlerinde, halatları kolayca ve daha az kuvvet harcayarak kontrol etmemizi sağlayan çeşitli boyutlarda vinçler bulunur. Bu vinçler boyutlarından çok daha büyük işler yaparlar ve yanlış kullanıldıklarında çok tehlikeli olabilirler. Bu yazıda doğru vinç kullanmanız için yapmanız gereken püf noktaları anlattık.
Günümüzde kullanılan bir çok vinç iki yönlüdür. Vincin üzerinde az yük mevcutken, kolayca çekilmesi için hızlı yönü ve üzerinde fazla yük mevcutken çekilmesi için yavaş yönü vardır. Vinçler daima saat yönünde sarılmalıdır ve daima üzerlerine rüzgara göre orantılı olarak sarım uygulanmalıdır.
Vinçlere, halat sararken daima saat yönünde sarmayı unutmayın!
Yelkenli yatlardaki vinçler, yelken metrekaresine ve yelkenlerin üretebileceği güç oranında, tekne üreticisi tarafından uygun boyutlarda montajlanırlar. Vinçlerin üzerlerindeki değerden çevirme oranını hesaplayabilirsiniz. Bu çevirme oranından da ne kadar kuvvet uygulayabileceğini bulursunuz.
Vincinizin üzerinde 40 yazıyorsa ki ortalama bir vinç boyudur, bu sayı 40:1 çevirme oranı anlamına gelmektedir. Ortalama bir insanın 25 cm boyundaki bir vinç konula yaklaşık 20 kg güç uygulayabildiğini varsayarsak; (20×40)= 800 kg’ı rahatlıkla bulabilir. Bu vinç 1-2 ton halat yükünü bile karşılayabilir. O yüzden vinçler kullanılırken çok dikkatli olunmalıdır.
Hava sertleştikçe halatlardaki kuvvetler çok büyük olacağı için vincin tamburuna en az 3-4 tur sarmanız gerekmektir. Aksi halde bırakırken halat elinizden kayar ve derinizin kalkmasına, elinizin yanmasına sebep olabilir. Bu en çok yapılan hatalardandır.
Hava sertleştikçe vinçlere daha fazla halat sarımı yapmayı unutmayın!
Vinçlerin üzerine gereğinden fazla sarım yapmak ve sarım yaparken gelişigüzel sarmak, tambur üzerinde halatın sıkışmasına ve açılmamasına sebep olabilir. Bu da önemli hatalardan biridir. O yüzden dikkat edilmelidir.
Vinç kullanırken, saçları uzun olan bayanlar dikkat etmelidir. Vinç çevirirken yelkene baktıkları için, saçları vinç ile halat arasında kalabilir ve büyük acı verebilir. O yüzden saçlarını toplamalarını tavsiye ederim.
Uzun saçlı bayanlar vinç kullanırken dikkat etmelisiniz!
Günümüzde bir çok tekne sahibinin tercih ettiği elektrikli vinçler çok tehlikeli olabilirler. İçlerindeki çok küçük motor bile 1,5 tona yakın bir çekme kuvveti sağlayabilir. O yüzden elektrikli vinç kullanırken daima halat ve sistem takip edilmeli, vinç zorlanmaya başladığı anda asla devam edilmemelidir. Zorlamada, ana yelken furling profili yamulabilir, bazı yelkenler yırtılabilir, ince halatlar kopabilir veya bağlantı yerleri kopabilir.
Elektrikli vinçler çok büyük kuvvetler üretirler. Dikkat edilmelidir.